en önemli kaldıraç

Geçen gün, Microsoft’un üç trilyon dolarlık değer eşiğini geçmesi üzerine, “Microsoft ordu kurar mı” başlıklı bir post yazmıştım. Yazıda Dutch East India Company gibi ilk kapitalist çok uluslu şirketlerin, kendi çağlarındaki birçok devletten daha güçlü olduğunu anlatıyordum. Bu güç sadece finansal değildi; orduları da vardı bu şirketlerin.

Gazete Oksijen’de, “Çılgın bir milyarder nükleer silah üretebilir mi?” başlıklı bir yazı okudum. Wall Street Journal’ın ulusal güvenlik editörü Sharon Weinberger’in kendi gazetesindeki makalesinin tercümesi… Weinberger, makalesinde hem birtakım akademik araştırmalara referans veriyor hem de nükleer çalışmaların tarihi seyrinden bahsediyor. Ulaştığı sonuç şu; evet birtakım zenginler bu yollara sapabilirler. Ya da birtakım devletlerle gizli ortaklıklara gidebilirler. Mesele seyreltilmiş uranyuma sahip olmak… O da parayla, güçle ve ortaklıklarla aşılabilecek bir mesele.

Ben bu şirketlerin böyle emellere sahip olduklarını sanmıyorum. İleride de heves etmeyeceklerdir. Ama mesele o değil. Yapabilirler. Bu güce sahipler artık. Bu güce sahip olanlar, başka emellerini rahatça gerçekleştirir. Yapabilmek dünyanın en önemli kaldıraçlarından.

Yazıda Elon Musk’ın uydu sistemi Starlink’e sahip olmasının, kendisine ciddi bir uluslararası güç verdiğinden de bahsediliyor. Musk gibi insanların kendilerini devletlerden halihazırda büyük gördüğünü de hatırlatmış olayım.

Ekonomiye hükmeden şirketlerin, siyasette de daha belirleyici olacağı günlere doğru hızla ilerliyoruz.

Leave a comment