47 ülkeden oluşan En Az Gelişmiş Ülkeler Grubu… Çoğunluğu Afrika ülkesi. Asya’dan, Ortadoğu’dan, Pasifik’ten ülkeler. Yemen, Afganistan, Cibuti, Tuvalu… Hangileri olduğunu üç aşağı beş yukarı tahmin edersiniz.
Henüz biten iklim zirvesi COP26’da bu ülkeleri temsilen Bhutan konuştu ve şunları söyledi: “Biz dünyanın ısınmasına neredeyse hiç yol açmadık ama iklim değişikliğinin sonuçlarından en ağır biz etkileniyoruz.”
Dünyanın tepesindeki Bhutan’ın Himalayalar’daki kar kütlelerinin erimesi yüzünden başı dertte. Sellerle, heyelanlarla boğuşuyor. Pasifik’te adalar batıyor. Afrika’da Madagaskar’da insanın yol açtığı ilk kuraklık ve kıtlık yaşanıyor.
Son 170 yılda dünya karbon emisyonlarıyla 1.1 derece ısınmış. Grafiklerde kimin ne kadar rolü olduğunu görüyorsunuz. Birinci tablodakiler tarihi sorumlular. İkinci tablodakiler de geriye kalanlar. Biz de ikinci tablodayız. Her halükârda birinci tablonun tuzu daha kuru… Onların da başına iş açılacak ama birazcık kaçış payları var.
Dünyanın esas kavgasını işte bu tablo anlatıyor. Kaymağı yıllardır belli ülkeler yemiş, bu sırada karbonunu da salmış; sonra başkaları da sofraya ortak olmuş ama hesabı ilk önce en yoksullar ödüyor. Ödeyecek. Onlar sofradan kalkınca ancak, yeni bir kavga başlayacak.
***
COP26’nın finalinin basında nasıl karşılandığı ile ilgili buraya…
Finalde ne yaşandığıyla ilgili buraya…
TUHAF ZAMANLAR 