COVID-19 varyantları, Yunan alfabesinin harfleriyle isimlendiriliyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ‘Çin virüsü’, ‘Wuhan virüsü’ lafları yayıldıktan sonra, bir de ‘İngiliz virüsü’ denmemesi için (zira bir varyant da orada çıkmıştı) bu alfabe oyununu icat etti. Açıkgözlülük; yine de fena düşünce değil.
Alfabenin ilk harfi Alpha, İngiltere’de çıkandı. Beta’ya ilk Güney Afrika’da rastlandı. Delta Hindistan’da keşfedildi. Mu bir ara ciddi endişe kaynağıydı. Omicron şu an için esip gürleyen varyant, artık hepimiz tanıyoruz. Bir de kısa sürede sönüp giden, kaybolan (iyi ki!) ünsüz varyantlar oldu: Gamma, Kappa, Lambda, Epsilon, Iota, Eta, Zeta, Theta… Alfabeyi öğreniyoruz.
Yalnız ilginç bir detay var. Sessiz sedasız gerçekleşen diplomatik bir hamle. Omicron’un ismi ilk önce Omicron değildi. ‘Nu’ idi. Hatta yeni varyantla ilgili kaygı verici tondaki ilk haberler, gazetelerin websitelerine ‘Nu varyantı’ diye düşmüştü. Derken, WHO bu ismi tedavülden kaldırdı. Gerekçe ‘nu’ isminin, kulağa ‘yeni’ (new) gibi gelmesiydi. Bence çok da gerekli bir gerekçe değil ama yaptılar bir kere ne diyelim (‘Nu’, Holllanda’ca da ‘şimdi’ demek bu arada; gazeteler ‘bugünün varyantı’ diye lanse etmişlerdi).
Sıradaki harf ‘xi’ idi (kzay diye okunuyor). Ama o da varyanta isim olamadı. WHO ondan da kaçtı. Çünkü bu harf diplomatik bir skandal çıkarabilirdi; zira Xi hem Çin’de çok kullanılan bir isim hem debilfiil Çin devlet başkanı Xi Jingping’in ismi (o da Çi Cingping diye okunuyor). Okunuşları aynı olmasa da WHO maceraya girmek istemedi; sıradaki zararsız ve nötr harf ‘Omicron’a yöneldi. Doğruya doğru ‘Çin virüsü’, ‘Wuhan virüsü’ isimlerinden sonra bir de ‘Çi virüsü’ biraz sıkıntı yaratırdı. Yeni dünyanın gereği bu: Varyant diplomasisi…
Alfabede bir sonraki harfi hepimiz tanıyoruz. Pi harfi. Bakalım varyantı kuvvetli mi olacak zayıf mı? Tabii bir de sonsuza gitme riski var.
TUHAF ZAMANLAR 