Rus muhalif siyasetçi-iş insanı Aleksey Navalny’nin ölümü (ya da muhtemel katli) birkaç gündür Batı basınının birinci konusu. Bütün yayınlar içinde bu olaya dair benim gördüğüm en dramatik bakış Hollanda gazetesi Trouw’dan geldi. Çarpıcı bir kapak. Son bakış. Bir fotoğrafı ancak bu kadar etkili kullanabilirsiniz.
Avrupa gazetelerinin manşetlerinde tanklar yürüyor. Hem de Barış Günü’nde.
Bugün Avrupa Günü’ydü. Siyaset Bilimi öğrencileri aşinadır; Fransa Dışişleri Bakanı Robert Schumann, 72 yıl önce bugün yayımladığı deklarasyon ile Avrupa Kömür ve Çelik Birliği’nin kurulmasını önermişti. Kuruldu. AB de onun temelleri üzerinde kuruldu. Şu an ciddi sarsılmış görünen Avrupa fikri işte bugüne bağlanıyor.
Ama bugün bir yandan da Rusya’nın Zafer Günü. Rus ordusunun İkinci Dünya Savaşı’nda Nazileri dize getirmesi, 1960’lardan bu yana Moskova’daki o meşhur törenlerle kutlanıyor. 9 Mayıs’ta. Avrupa’nın kalanı özgürlüğünü 8 Mayıs’ta kutluyor; zaman farkından dolayı (o zaman öyleydi belli ki) Rusya 9 Mayıs’ta.
Bugün ilk defa Avrupa günü ve Rusya’nın zafer günü bir düelloya tutuştu. Gün, Avrupa için bir endişe gününe dönüştü.
Manşetlerden okunan bir endişe…
Savaşın sonucu üç aşağı beş yukarı belli oldu bile. Dünyanın hangi yöne gideceğini biliyoruz artık. Herkesin silahlanma bütçesi artıyor. On yıllardır ordu namına pek bir şeyi olmayan Almanya dahil…
Nasıl olacak? Ne pahasına olacak? İşte yeni dünyanın işaretlerinden biri…
Der Spiegel’in Fransız askeri stratejist Pierre Servant ile yaptığı röportajdan bir kesit:
Spiegel: Fransa, askeri harcamaları emeklilik ödemeleri lehine budamıştı diyorsunuz. Bu, biz Avrupalıların güvenlik adına sosyal huzuru riske etmemiz gerektiği anlamına mı geliyor?
Servent: İyi silahlanmış ordu devleti ile kendini savunma gücünden yoksun bir refah devleti arasında bir orta yol hep vardır. Emeklilik yaşını yükseltmek bu bakımdan mantıksız değil ama on yıllardır Fransa’da kimse buna cesaret edemiyordu. Bir füze yüz binlerce euro tutuyor ve savaşta epey füzeye ihtiyacınız var.
Gazeteciliğe hava gibi su gibi ihtiyaç duyulan günler… Rusya’nın Ukrayna’da yürüttüğü savaş, Rusya dışında her yerde haber. Fransız Libération gazetesinin isabetli ve maalesef trajik manşetleriyle tarihe düştüğü notlar herkesten ayrılıyor. Bu savaşı başlatanlar ve sürdüren bir gün bunlarla hatırlanacak.
Nihayet sembol de geldi. Her şeyi tamamlayan, her şeyi kısaca özetleyen bir sembol.
Slovak gazetesi Dennik manşete çekmiş: Putin’in korku sembolü… Z harfi…
Ukrayna’yı işgal eden tankların, kamyonların üzerinde bu sembol var. Şimdi savaşa destek veren Ruslar da bu sembolü kullanıyor. Duvarlara yazıyorlar, üzerlerinde taşıyorlar. En son Dünya Jimnastik Şampiyonası’nda bir sporcunun kıyafetinde görüldü.
Bir yandan gizemli bir sembol. Kiril alfabesinde Z yok. BBC’nin araştırması, muhtemel seçenekleri ortaya çıkarmış. Z ama 2’nin stilize hali olarak Z diyenler var. Çünkü Ukrayna’daki ayrılıkçı cumhuriyetçilerle imzalanan anlaşmanın tarihi 22.02.22. ‘Dost ateşi’ne kurban gitmemek için, yukarıdan kolay seçilecek bir sembol olarak kullanılıyor diyen de var. Daha birçok açıklama denemesi var, yenileri de türeyecektir.
Ama esas türeyecek olan bu sembolün kullanılacağı sayısız mecra. Her yerde görmeye hazırlanalım.
PS: Gazeteyi, Worldcrunch’ın newsletter’ında gördüm; size de bu newsletter’ı öneririm.
TUHAF ZAMANLAR 